Plastiğin Zararları Nelerdir, Pet Şişe Zararlı Mıdır?

Plastik her yerde. Evlerde, duvarlarda, sıhhi tesisat borularında, şişelerde, kıyafetlerde, diş dolgularında, telefonlarda, arabalarda, gözlük camlarında… Kullanımı bu denli yoğun olan plastiklerin doğaya verdiği zararlar ise dünyayı geri dönüşü olmayan bir iklim krizine sürüklüyor. Toplumların plastiğin doğaya zararları konusunda bilinçlenmesi ve alternatif çözüm yollarına ulaşabilmesi her geçen gün daha önemli hâle geliyor. 

Plastiğin Zararları Nelerdir?

Plastik kullanımının zararları insan sağlığı açısından değerlendirildiğinde yaygın olarak hormonlarda dengesizlik, üreme sağlığına ilişkin sorunlar ve kanser olarak sıralanabiliyor. Yapılan pek çok araştırma mikroplastiklerden sızan BPA ve ftalatlara maruz kalmanın hem erkeklerde hem de kadınlarda doğurganlığı azalttığını gösteriyor.

Vahşi yaşam özelinde plastiğin zararları ele alındığı zaman türlerin tehlikeye girdiğini söylemek mümkün. Deniz kaplumbağalarının yaklaşık %86’sı, deniz kuşlarının %44’ü ve deniz memelilerinin %43’ü denizlere atılan plastik atıkların zararları sebebiyle sağlık sorunları yaşıyor. Doğaya atılan plastiklerin zararları vahşi yaşam söz konusu olduğunda kirletici maddelerin yutulmasına bağlı meydana gelen organ hasarı ve kimyasalların kan dolaşımına sızması şeklinde çok ciddi sorunlarla ifade ediliyor.

Plastiklerin çevreye zararları genel olarak ele alınması gereken bir konu olsa da tek başına çevre kirliği odağındaki zararları da bilmek, alınması gereken önlemlerin ne kadar kritik olduğunu anlamaya yardımcı oluyor. Çevre kirliliği doğal yaşamı olumsuz etkiliyor, ışık seviyelerinin düşmesine ve çözünmüş oksijen kaynaklarının tükenmesine neden oluyor. Bu değişimler doğrudan ya da dolaylı olarak dünyadaki tüm yaşamı tehdit ediyor.

Plastiklerin Doğaya Verdiği Zararlar Nelerdir?

Plastik atıkların çevreye verdiği zararlar söz konusu olduğunda durumu çok geniş bir çerçeveden ele almak gerekiyor. Günümüzde yapılan araştırmalarda pek çok canlı türünün vücudunda mikroplastiklere rastlanıyor. 700 türün plastikten etkilendiği biliyor. Neredeyse her deniz kuşunun plastik yediğini söylemek mümkün.

Plastiğin doğaya zararları denizlerdeki canlı yaşamı incelendiği zaman çok daha çarpıcı bir şekilde ortaya çıkıyor. Foklar, balinalar, kaplumbağalar ve pek çok deniz canlısı atılmış olta takımlarına ya da plastik eşyalara takılıyor ve boğularak yaşamını kaybediyor. Pek çok deniz canlısının vücudunda mikroplastik bulunuyor. Benzer bir durumun sırtlanlar, zebralar, filler, develer ve sığırlar, kısacası karada yaşayan büyük memeli canlılar için de geçerli olduğunu unutmamak gerekiyor.

Pet Şişenin Zararları Nelerdir?

Su insan sağlığı açısından oldukça değerli bir içecek ve dünyada en çok tüketilen içeceklerin de başında geliyor. Bu bilgi aynı zamanda suyun her türlü plastik ambalajda saklandığı gerçeğini açığa çıkarıyor. Plastik şişeler, sürahiler ve bardaklar suyun en çok saklandığı ambalajlar arasında yer alıyor. Plastik ne kadar yüksek kalitede olursa olsun çok fazla kimyasal ve bakteri taşıdığı için pek çok zararı da beraberinde getiriyor. FDA gibi önemli sağlık kuruluşları pet şişe zararları sebebiyle çok ciddi kriterler yayımlamış olsalar da bu kriterler her zaman karşılanmıyor ve “Pet şişe su zararlı mı?”, “Plastik zararlı mı?” gibi sorular insanların aklını meşgul etmeye devam ediyor. 

Plastik Şişeden Su İçmenin Zararları

Günümüzde yapılan araştırmalar sonucunda, su tüketimi için kullanılan ambalajlarda insan sağlığı için belirli standartların korunmasının gereklilik hâline geldiği net bir şekilde ortaya konmuş olsa da bu standartlar her zaman sağlanamıyor. Bu da plastik şişeden su içmenin zararları olduğunun altının çizilmesine neden oluyor. Yapılan araştırmalara uygun şekilde üretildiği ve doğru saklama koşullarında saklandığı takdirde bir plastik şişenin içerisindeki su güvenle tüketilebilse de her zaman doğru ambalaja ve doğru saklama koşullarına erişmek mümkün olmayabiliyor.

Su şişelemede BPA içermeyen plastiklerin kullanılması gerekiyor ancak ne yazık ki her zaman BPA içermeyen plastik şişelerde sunulan sulara ulaşmak mümkün değil. Bu yüzden pet şişe suyun zararları arasında BPA maruziyeti de yer alıyor. BPA östrojeni taklit eden bir kimyasal olarak kadınlarda diyabet, obezite ve infertilite sorunlarına neden olurken erkeklerde de hormonal sorunları gündeme getiriyor.

Şişelenmiş su mikroplastik içerebiliyor. Mikroplastiklere maruziyet endokrin sisteminde bozulmalara ya da enflamasyona neden olabiliyor. 2018 yılında yapılan bir araştırmada 9 farklı ülkeden temin edilen şişelenmiş sulara uygulanan testlerde 259 şişenin %93’ünde mikroplastik görülmüştür.

Pet şişe suyun zararları göz önünde bulundurulduğunda şişenin hangi plastik sınıfında olduğuna dikkat etmek de zorunluluk hâline getiriyor. Ambalajlamada kullanılan 7 farklı sınıf plastik olması sebebiyle doğru tercih yapılması önemli. En yaygın şişelenmiş su ambalaj malzemesi PET’in bile insan sağlığına zararları olabileceği düşünülüyor.

Plastik Kullanımı Nasıl Azaltılır?

Bir günü geçirirken kaç kez plastik kullanıldığına bakılsa, plastik tüketiminin ne kadar yoğun olduğunu görmek mümkün olur. Yapılan bir araştırmaya göre bir insan hayatı boyunca 6000 ton plastik kullanıyor. Bu seviyede bir kullanım dünyanın yaşadığı çevresel sorunların çok daha ciddi boyutlara ulaşacağını garantiliyor. Bireysel çözümlerin fark yaratmayacağını düşünmek oldukça alışılagelmiş bir yaklaşım ancak kişi başı 6000 ton plastik tüketimini ortadan kaldırmanın çevre üzerinde değerli bir etkisi olacağını da unutmamak gerekiyor.

Cam ya da Metal Matara Tercih Edin

Suyu plastik şişede satın almak yerine sürdürülebilir bir çözüm olan matara ile taşımak hem insan sağlığı hem de doğa açısından oldukça değerli etkilere sahip. Sürekli pet şişe satın almak, doğayı kirletmek ve mikroplastiğe maruz kalmak yerine cam ve metal gibi oldukça sağlıklı ve uzun ömürlü materyallerden üretilmiş şişe ve mataraları kullanarak plastik tüketimini azaltmak mümkün. 

Su Arıtma Cihazı Kullanın

Damacana su tüketimini azaltmak, ev ya da iş ortamında taze ve sağlıklı suya kolayca erişmek için su arıtma cihazı kullanılabilir. Sağlığa faydalı su arıtma cihazları sayesinde mikroplastiğe maruz kalmadan ideal mineral dengesine sahip su tüketmek mümkün olur.

Tek Kullanımlıklarla Vedalaşın

Peçete, karton bardak, poşet ve daha pek çok tek kullanımlık ürün sunduğu kolaylık illüzyonu ile insan hayatına yerleşmiş durumda. Oysa günlük rutinde birkaç değişiklik yapmak, tek kullanımlık ürünleri sürdürülebilir alternatifler ile değiştirmek plastik tüketimini azaltmanın en kolay yöntemlerinden birisi.